Cökə çiçəyi (ıhlamur) nədir?
Ağac formasında olan və mülayim iqlimdə bitən cökə ətirli krem rəngli çiçəkləri olan ətirli bitki növüdür. Uzunömürlü, 40 metrə qədər böyüyən cökə ağacı müxtəlif sağlamlıq problemlərinə qarşı istifadə olunur. Cökə çiçəklərindən və yarpaqlarından əldə edilən cökə çayı, rahatlaşdırıcı və sakitləşdirici təsiri ilə tanınır və soyuqdəymə üçün yaxşıdır. Cökə çiçəyi çayı isti və ya soyuq istehlak edilə bilər.
Bir neçə fərqli cökə növü var və hər biri faydalı birləşmələrin özünəməxsus konsentrasiyası olan yarpaqlar istehsal edir. Tarixən cökə dərman məqsədləri üçün geniş istifadə edildiyinə görə “Kralların Nektarı” adlandırılmışdır. Cökənin tibbi tarixi qədim dövrlərə gedib çıxır. Biz də bu məqalədə Cökə çiçəyi (ıhlamur) nədir: faydaları və istifadəsi haqqında danışacağıq.
Cökə çiçəyinin qida dəyəri nədir?
Cökə çiçəyi çoxlu vitamin və mineral ehtiva edir. Sağlamlığa bir çox faydası olan cökə bitkisinin tərkibində aşağıdakı vitaminlər var:
- vitamin A
- vitamin B6
- vitamin C
- vitamin P
Bundan əlavə, cökə tərkibində manqan və kalsium kimi minerallar var.
Cökə çiçəyinin faydaları nələrdir?
Cökə çiçəyi quercetin və kaempferol kimi antioksidant birləşmələrlə zəngindir. Öskürək, boğaz ağrısı kimi qrip və ya soyuqdəymə əlamətlərini aradan qaldırır, spazmolitik təsiri ilə həzm sistemi və əzələ spazmlarını azaldır, diurezdə kömək edir. Cökə çiçəyi həmçinin stress və narahatlığı aradan qaldırmağa və yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Cökə çiçəyinin faydaları aşağıdakılardır:
- Qrip və soyuqdəymə əlamətlərini azaldır
- Orqanizmdən toksinlərin atılmasını asanlaşdırır
- Baş ağrısını aradan qaldırır
- Mədə, bağırsaq və həzm şikayətlərinə yaxşı gəlir
- Stress və narahatlığı aradan qaldırır
- Qan təzyiqini aşağı salmağa kömək edir
- İmmuniteti artırır
- Orqanizmdə iltihabı azaldır
- Yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırır
- Sidikqovucudur
Qrip və soyuqdəymə əlamətlərini azaldır
Cökə çiçəyi öskürək, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı və qızdırma kimi soyuqdəymə və ya qrip əlamətlərini azaltmağa kömək edir. Cökə çayı həmçinin soyuqdəymə və ya qripə səbəb olan müxtəlif növ maya və bakteriyaların qarşısını ala bilər.
Tərləməni təmin edərək toksinlərin atılmasını asanlaşdırır
Tərkibindəki çoxsaylı birləşmələr sayəsində cökə tərləməni təşviq edir, bu da bədəndən toksinləri, duzları, suyu və bəzi hallarda yağ hüceyrələrini aradan qaldırmağa kömək edir.
Ağrı kəsici təsirə malikdir
Cökənin tərkibində olan quercetin və tilirosid maddələri antioksidan təsirləri sayəsində bədəndəki ağrıları azaltmağa kömək edir. Xüsusilə romatoid artrit və baş ağrıları olan insanlarda simptomları azaltmağa kömək edir.
Mədə, bağırsaq və həzm şikayətlərinə yaxşı gəlir
Həzmsizlik xroniki bir problemdirsə, ürəkbulanma, şişkinlik və ya qəbizlikdən şikayətlənirsə, bir stəkan cökə çayı qıcıqlanmış həzm sistemini aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Cökə çiçəyi göstərir ki, onun antispazmodik keyfiyyəti də mədə kramplarını azaltmağa və iştahı yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər. Həddindən artıq qaz hallarında həzm sistemi problemlərini aradan qaldırmağa kömək edə bilər.
Stress və narahatlıq üçün yaxşıdır
Bu cökənin stress və narahatlığı azalda biləcəyini və əsrlər boyu dünyanın bir çox yerində sakitləşdirici vasitə kimi istifadə edildiyini göstərir. Cökə çiçəyi çayı əhval dəyişikliyini tənzimləməyə kömək edir və bəzi hallarda hormonal sağlamlığa müsbət təsir göstərə bilər. Bir stəkan isti cökə içənlər həm bədənlərində, həm də zehnində ümumi rahatlıq hiss edə bilərlər.
Qan təzyiqini aşağı salır
Cökə çiçəyi çayı qan təzyiqini aşağı salmağa kömək edə bilər. Cökə ürək xəstəliklərinin dərmanı olmasa da, sinir sisteminə sakitləşdirici təsiri ilə stresli vaxtlarda təzyiq səviyyəsinin qalxmasının qarşısını alır. Bununla belə, cökə çayının təzyiq dərmanlarını əvəz etməyəcəyi bilinməlidir.
İmmuniteti gücləndirir
Cökə çiçəyi çayı hərarəti azaltmağa kömək edir və iltihab əleyhinə xüsusiyyətləri sayəsində soyuqdəymə və qripə qarşı immuniteti gücləndirməyə kömək edə bilər. Cökə çiçəyi uşaqlar üçün soyuqdəymə və qızdırma ilə qrip dövrlərində də istifadə edilə bilər. İsti dəmləməyə kiçik bir hissədə civanperçemi və nanə əlavə etmək hərarəti azaltmağa kömək edir. Soyuqdəymə zamanı başqa bir uşaq vasitəsi olan ağcaqayın əlavə edilməsi yoluxucu virus xəstəliklərinin müddətini qısalda bilər.
Cökə çiçəyi çayı necə hazırlanır?
Bir çay qaşığı qurudulmuş cökə çiçəyi və yarpaq qarışığının üzərinə 1 stəkan qaynar su töküb 10 dəqiqə dəmlədikdən sonra için.
Bundan əlavə, cökə çiçəyinin soyuq dəmləməsi isti yay günlərində təravətləndirici təsiri ilə susuzluğu yatıra bilər. O, həmçinin menopozla əlaqəli yüngül isti flaşlar üçün də istifadə olunur.
Cökə çiçəyi dəmləməsini 1 ovuc təzə cökə çiçəyini 1 litr su ilə birləşdirərək soyuq suda hazırlamaq olar. Fiziki məşqdən və ya masajdan sonra soyuq cökə çayı həll olunmuş tullantı məhsulları xaric edərək orqanizmi təmizləməyə kömək edir.